De Nederlandse Boekengids drukt postuum een recensie van socioloog Bart van Heerikhuizen af, over Bourdieu.

De Franse socioloog Pierre Bourdieu heeft zijn internationale bekendheid vooral te danken aan zijn boeken over sociale ongelijkheid, maar hij heeft ook de reputatie van een auteur die heel ingewikkeld schrijft. Ook het boek dat wordt gezien als zijn meesterwerk, La Distinction, is moeilijk te volgen. Maar wie Bourdieu weleens heeft horen spreken, weet dat de man wiens boeken zo veel hindernissen opwierpen, als spreker glashelder formuleerde en goed te volgen was. Ook daarom is de postume publicatie van deze colleges zo belangrijk: hier spreekt de hoorcollegedocent. In deze colleges richt Bourdieu zich onder andere op ‘de gift’ – we kunnen het ons haast niet meer voorstellen, maar er zijn samenlevingen waarin niet alles draait om het principe van voor-wat-hoort-wat, om winst en verlies; samenlevingen waar mensen een gift werkelijk als een gift ervaren.

Een college van Bourdieu is het negatief van een TED-talk. Hij ontwikkelt stap voor stap een complex van met elkaar verbonden gedachten dat hij wil voorleggen aan zijn publiek, en dat vergt zoveel van zijn intellectuele kracht dat aandacht voor de didactische aspecten er meestal bij inschiet. Hij lijkt weinig geïnteresseerd in de vraag hoe je een heel ingewikkelde kwestie verleidelijk kunt presenteren. Hij vleit zijn publiek niet, hij mijdt elke vorm van retorisch stuntwerk, zijn zinnen zijn niet gepolijst. Maar wat de toehoorders destijds in die prachtige zaal van het Collège de France hebben gezien, moet fascinerend zijn geweest: een man die verschrikkelijk hard zijn best doet om gloednieuwe en vaak nog onuitgewerkte gedachtenspinsels, die zich soms ontwikkelen terwijl hij op het podium staat, op zo’n manier ten gehore te brengen dat het publiek hem nog kan volgen.

Deel via: