Een nieuwe studie geleid door de Open University (UK) heeft baanbrekende nieuwe inzichten opgeleverd in een enorme gebeurtenis in het zonnestelsel, de vorming en migratie van Jupiter. Wetenschappers zijn er voor het eerst in geslaagd bij benadering te achterhalen in welke era van de vorming van ons zonnestelsel Jupiter de grote gasreus werd die hij nu is. Wetenschappers van de VUB en de ULB schreven mee aan het artikel dat 15 mei verscheen.
Het belang van die Belgische onderzoekspoot is groot: tijdens een gezamenlijke Japans-Belgische Zuidpoolexpeditie in 2012 verzamelden de teams van professoren Goderis en Debaille een bijzondere angrietmeteoriet, genaamd Asuka 12209. Angrieten behoren tot de oudste magmatische gesteenten van het zonnestelsel. “Daarom worden angrieten gebruikt als een soort ankerpunt om alle andere meteorieten te dateren”, zegt Steven Goderis. “Dit soort van meteorieten is opgebouwd uit de oudste mineralen die we met de bestaande technieken kunnen dateren.”
Enigszins uniek bevat Asuka 12209 groene olivijnkristallen, die een andere zuurstofisotopensamenstelling bleken te hebben dan de rest van de meteoriet. De kristallen, afkomstig van een andere meteorietsoort werden toegevoegd aan het moederlichaam van de angrieten tijdens een zware botsing tussen hemellichamen in ons zonnestelsel. Gezien de zeer grote ouderdom van angrieten kon een link gelegd worden met de vorming van Jupiter.
In de planetaire astronomie stelt de ‘grand tack’-hypothese dat Jupiter zich vormde op een afstand van 3,5 astronomische eenheden (AE, de afstand tussen de zon en de aarde) van de zon. Daarna verplaatste Jupiter zich naar het binnenste zonnestelsel tot op een afstand van 1,5 AE, waarna deze door een orbitale resonantie met Saturnus weer naar buiten toe migreerde, en uiteindelijk een stabiele omloopbaan bereikte op 5,2 AE. Tijdens die migratie werd het zonnestelsel stevig dooreen geschud door de zwaartekrachtverstoring bij de doortocht van Jupiter, waarbij veel botsingen tussen asteroïden en planetesimalen plaatsvonden.
Lees verder op de site van de VUB.
