Stel je woont op een eiland dat door natuurrampen zo’n 90% van zijn oppervlak verliest, waardoor je voedselvoorziening in gevaar komt. Hoe zorg je ervoor dat je genoeg ruimte en eten krijgt voor jezelf en je nakomelingen? Op het eiland Rodrigues losten vogels als de Solitaire dit probleem met geweld op. Ze evolueerden zelfs wapens op hun vleugels.
Hoogleraar paleontologie bij het Maastricht Science Programme, Leon Claessens onderzoekt de uitgestorven vogel. Waarom reageerden al deze vogels, mannetjes en vrouwtjes, zo agressief? Agressie op zo’n grote schaal is immers geen goede strategie. “Het kost energie en leidt mogelijk tot verwondingen of zelfs de dood”, zegt Claessens. Menige Solitaire liep tijdens zijn leven botbreuken op die we nu in de fossielen terugzien, ze zijn een stille getuige van hun onderlinge geweld. “De botten van hun vleugels bevatten uitstulpingen ter hoogte van wat bij ons de pols is. Het zijn harde verdikkingen, we noemen ze boksballen. Met deze wapens gingen de vogels elkaar te lijf.”
Uit interdisciplinair onderzoek van paleontologen, evolutiebiologen en geologen blijkt dat het landoppervlak van Rodrigues erg varieert. “Tijdens ijstijden is het groot, maar daarna, als de zeespiegel door smeltend ijs stijgt, neemt het oppervlak razendsnel af, met wel 90%.” De populatie Solitaires komt in de knel. De meest agressieve vogels behouden hun territorium en krijgen de overhand. Ze geven hun genetisch bepaalde agressie door aan hun jongen, uiteindelijk worden alle vogels agressief. Omdat dit fenomeen zich na elke ijstijd herhaalde, bleef de populatie agressief.
Het onderzoek leverde een opmerkelijke bevinding op. De wetenschappers kunnen wiskundig aantonen dat er een kritische drempel is; wordt deze overschreden, dan is agressie een onomkeerbare dominante eigenschap van die populatie. Claessens durft de bevindingen naar de mens te extrapoleren, maar zegt er meteen bij dat het hier om een persoonlijke speculatieve reflectie gaat.
Lees het hele bericht op de site van Maastricht University.
