AI speelt hockey

AI speelt hockey. Want de groeiende kracht van AI lijkt op een liggende hockeystick: eerst gaat het lange tijd zachtjesaan, maar dan gaat het plots snel omhoog. Er is nog zo’n hockeystick, die van de klimaatopwarming. En die twee hockeysticks zijn, onvermijdelijk, gerelateerd. Maar laat ik niet vooruit lopen.

In mijn onderzoek staat AI al een decennium centraal. We gebruiken die AI om veel meer informatie uit ruwe data te bekomen. Dat lukt omdat die AI-modellen zo goed zijn in het opduikelen van patronen in die data, en daarmee voorspellingen kunnen maken. Die voorspellingen gebruiken we dan om de zwakkere of onvolledige signalen in de data te kunnen interpreteren. AI als een soort datamicroscoop dus. Een helper die met fanatieke toewijding gespecialiseerd is in de details van onze data, en die ons attent maakt op alles wat aan onze aandacht ontsnapt. Het is, om het bot te stellen, nerd-AI: hyper-specifiek, absoluut nutteloos voor andere taken, en net zo gevaarlijk als een post-it briefje. Maar onze AI-modellen tonen ons wel dingen die nog niemand ooit gezien heeft. In mijn onderzoek zijn dat modificaties op eiwitten en hun onderlinge samenhang, en hoe dat netwerk van gekoppelde modificaties onze gezondheid of ziekte beïnvloedt.

Nu is die hele AI-revolutie wel gewoon een deel van een eindeloos herhalend patroon: nieuwe instrumenten of methodes openen (een stukje van) een nieuwe wereld. AI is een werktuig; vuur, het wiel, televisie, het internet. En net als alle werktuigen, is het zo nuttig (of zo gevaarlijk) als de hand die het gebruikt, en de geest die dat gebruik stuurt.

Zal AI de maatschappij veranderen? Uiteraard, het is al gebeurd. Zal niets ooit nog hetzelfde zijn? Uiteraard niet, al veranderen specifieke zaken wel sterk. En het gevaar van AI? Dat zit in die twee hockeysticks van hierboven. Enerzijds zijn er de enorme hoeveelheden CO2 die uitgestoten worden om hele complexe AI-modellen plaatjes van feestende hoedjes te laten maken: een duidelijk probleem voor de mensheid. Anderzijds is er de zeer snelle groei in de kracht van AI. Waar houdt dit op? Dat is een energiekwestie, want AI is gruwelijk inefficiënt in vergelijking met biologische intelligentie. Niemand wil (of kan) momenteel de kost betalen van een écht complex model. AI speelt dus hockey tegen zichzelf. En het kan best nog een spannende wedstrijd worden, zoals België-Nederland.