We kunnen mensen beschermen, geen banen

Kunstmatige Intelligentie (AI) heeft een grote impact op het domein waar ik werkzaam in ben: educatie. Van de manier van lesgeven tot het toetsen van kennis, de invloed is groot. Het belang van deze sector is echter groter en vormt het fundament van onze transitie in het tijdperk waarin technologie het ritme van onze maatschappij bepaalt. De transitie gaat niet zonder slag of stoot en vereist actie op het inzetten van technologie ten dienste van de mens.

Zweden heeft het adagio dat ze klaar zijn voor de robotisering van de samenleving in het besef dat technologie een belangrijke impact heeft op banen, hetgeen ze niet kunnen stoppen. Wel kunnen ze mensen beschermen, die deze banen hebben. Dit vraagt om een vernieuwing van profielen en betekent dat de beroepsbevolking een continue herscholing en training nodig heeft, bijvoorbeeld om AI op een verantwoorde manier te gebruiken.

We praten veel over AI maar lopen achter in educatie. Dat is een belangrijke reden waarom de vraag en aanbod van onze arbeidsmarkt niet voldoende op elkaar aansluiten. ChatGPT, één van de meest toegankelijke AI-toepassingen, is een mooi voorbeeld van een technologie die veel mogelijkheden biedt om ons in productiviteit en creativiteit te ondersteunen. Toch is er een grote groep werknemers die onvoldoende getraind is om van deze AI-vorm verantwoord gebruik te maken.

Training is nodig om basiskennis te krijgen over hoe AI werkt, wat het betekent dat modellen leren op basis van bestaande data, en wat de noodzaak is om de output van AI te controleren, te verifiëren en te analyseren. Om AI in te kunnen zetten als hulpmiddel voor integere besluitvorming moet in een training focus zijn op de impact van het gebruik op anderen.

Als we niet vol inzetten op dergelijke trainingen dan is het inzetten van AI een risico voor de samenleving en komt een deel van de beroepsbevolking aan de zijlijn te staan. Bovendien is er een nijpend tekort aan adequaat opgeleide werknemers, die de arbeidsmarkt weer in zijn kracht zetten. Ook bestaat er een groot risico dat AI op onverantwoorde manier wordt ingezet omdat bijvoorbeeld door AI gegenereerde informatie kritiekloos wordt gebruikt. Het is hoog tijd dat we leiderschap tonen in het sturen in deze nieuwe wereld. Die verantwoordelijkheid moet genomen worden in de gehele educatieve sector, in private en publieke organisaties, op beleidsniveau en niet onbelangrijk door werknemers zelf.

Laat ChatGPT de versneller worden voor een zich traag voortbewegend besef dat we meer actie moeten ondernemen om training van de beroepsbevolking af te stemmen op het snel bewegende technologische landschap in zowel in de publieke en private sector. Dit heeft urgentie want we weten dat we banen niet kunnen beschermen, maar hebben de verantwoordelijkheid om dat wel met mensen te doen. Dit vraagt leiderschap om te voorkomen dat een deel van de huidige beroepsbevolking de aansluiting op de arbeidsmarkt mist. Ik zie het ook als mijn persoonlijke verantwoordelijkheid hieraan bij te dragen en focus op de mogelijkheden die AI biedt met het adagio van Zweden als kompas.