Antarctica is een van de laatste ongerepte gebieden op aarde. Buiten het werk van wetenschappers is het continent grotendeels onaangetast gebleven, als toevluchtsoord voor talloze diersoorten. Maar het toerisme is de afgelopen decennia vertienvoudigd. Onderzoekers Machiel Lamers, Daniela Cajiao en Anisja Obermann onderzoeken hoe toerisme en wetenschappelijke activiteiten het kwetsbare ecosysteem beïnvloeden en werken aan oplossingen. Tijdens de kerstvakantie deden Cajiao en Obermann veldwerk in Antarctica om alternatieven te ontwikkelen voor het beheer van de groeiende toeristenstromen.
“Antarctica is een echte wildernis zonder permanente inwoners en zonder centrale overheid,” zegt Machiel Lamers, universitair hoofddocent bij de Environmental Policy Group van Wageningen University & Research. Het continent wordt beheerd middels het Antarctisch Verdragsysteem (Antarctic Treaty System), een bijzondere internationale overeenkomst waarbij 57 landen betrokken zijn en 29 een ‘consultatieve status’ hebben, oftewel stemrecht. Het verdrag bevordert vrede, wetenschap en milieubescherming, verbiedt militaire activiteiten, mijnbouw en territoriale aanspraken, en zorgt ervoor dat Antarctica uitsluitend voor vreedzame en wetenschappelijke doeleinden wordt gebruikt.
Het aantal bezoekers steeg van 7.500 in 1990 naar 75.000 in 2020 en bereikte een piek van 122.000 in het laatste seizoen. Het is niet alleen de hoeveelheid bezoekers die onderzoekers zorgen baart, maar ook de veranderende aard van het toerisme. “Niet zo lang geleden wisten toeristen die Antarctica bezochten al veel over de regio voordat ze aan hun reis begonnen,” zegt Cajiao. “Een expeditie vereiste grote interesse, uitgebreide voorbereiding en aanzienlijke inspanning.” Dat is de afgelopen jaren drastisch veranderd. Nieuwe ‘expeditiecruise’ schepen hebben hun intrede gedaan, klimaatverandering verlengt het reisseizoen en wetenschappelijke infrastructuur heeft -onbedoeld- de deur verder geopend voor touroperators, wat een nieuw soort bezoekers aantrekt.
De 29 consultatieve partijen van het ATS spannen zich nu in om een regelgevend kader voor toerisme op te stellen, waarbij Nederland een voortrekkersrol speelt.
Lees het hele bericht op de site van de WUR.
