Rijken worden steeds rijker en de armoede neemt snel toe in Westerse landen met een markteconomie. Die groeiende ongelijkheid heeft grote invloed op het welzijn van burgers. In hun net verschenen boek Extravagance and Misery beschrijven filosofen Alan Thomas, Alfred Archer en Bart Engelen hoe emoties die gepaard gaan met die markteconomie zoals afgunst, schaamte en angst, geïnternaliseerd zijn en negatieve invloed hebben op ons welzijn. Zij laten ook zien hoe mens en organisatie uit die rattenrace kunnen stappen, bijvoorbeeld door zich te richten op solidariteit.
Engelen: “Er is een mix van politiek, macht en economie aan het werk die de oneerlijke ongelijkheden in stand houden en verder uitvergroten.” Daarnaast koesteren samenlevingen normen en waarden over wat wel en niet mag, over je eigen geluk en hoe je je hierbij moet voelen. Ook die werken in het voordeel van de rijken. Engelen: “In Westerse markteconomieën waar materiële welvaart vaak het maatschappelijke doel is, worden politieke emoties gecreëerd die ervoor zorgen dat mensen over rijkdom gaan nadenken en hoe zij zich eraan spiegelen. Denk aan afgunst over de rijken en hun extravagante levensstijl. Of aan het feit dat mensen in armoede vaak te horen krijgen dat ze zich moeten schamen en niet tevreden mogen zijn. Armoede wordt dan beschouwd als eigen schuld. Dat betekent dat je niet op bescherming kunt rekenen. Die geïnternaliseerde emoties zorgen ervoor dat het systeem in werking blijft en op een oneerlijke manier de positie van de rijken bestendigt.”
In een nieuw ‘emotioneel regime’, zoals Thomas, Archer en Engelen het noemen, moet plaats gemaakt worden voor andere emoties.
Lees het hele bericht op de site van de Universiteit Tilburg.
