Was onze samenleving maar meer als Mario Kart. Bij die racegame krijgt elke persoon – net als in het echte leven – een door het lot bepaalde startpositie, waardoor je ongelijk begint. Dit wordt bij Mario Kart echter gelijkgetrokken doordat de onfortuinlijke speler die achteraan moet starten sterke powerups tegenkomt en de geluksvogel op P1 enkele slowdowns.
Dit doet mij denken aan de wijze waarop gronden die benodigd zijn voor een nieuwe woonwijk moeten worden gewaardeerd. Ook daar is de startpositie voor grondeigenaren vlak na het door de gemeente vastgestelde bestemmingsplan ongelijk. De boer op wiens perceel toevallig lucratieve woningen zijn ingetekend, begint op poleposition terwijl zijn buurman met een waardeloze groenstrook vanaf de laatste rij moet starten. Vervolgens zorgt artikel 40d van de onteigeningswet ervoor dat de boer met de groenbestemming een sterke powerup krijgt (ster/soort DRS) en de boer met de woonbestemming een slowdown (rood schild/soort tijdstraf). Resultaat: alle grondeigenaren gaan als het ware gelijk over de finish in de zin dat iedereen alsnog dezelfde gemiddelde prijs per m2 ontvangt. Deze zogenoemde complexprijs mogen taxateurs residueel berekenen, maar ook louter via vergelijkingstransacties (zie zeer recent: ECLI:NL:RVS:2023:1131).
Tijdens het spelen van Mario Kart ben ik dus bezig met onteigening. En ik ben niet de enige. Een cliënt van mij vergelijkt de onteigening van zijn grond met de beruchte bliksemschicht waardoor je als speler van Mario Kart ineens al je gouden muntjes kwijtraakt.
Mario Kart lijkt dus te helpen met het begrijpen van de onteigeningswet. Voordat we de advocaat-stagiaires laten gamen in plaats van naar de beroepsopleiding sturen, hoor ik graag eerst wat jullie hebben geleerd van de computerspelletjes die jullie ‘vroeger’ speelden.
