Recent is er een nieuwe versie van het bordspel Monopoly Classic op de markt gekomen (zie foto). Hugo Botter heeft als advocaat grondverwerving het spel gekocht en wel voor het spelreglement. De spelregels van Monopoly zijn de laatste jaren namelijk doorgesijpeld in het Nederlandse recht.
Neem de regel dat een speler eerst alle straten van een bepaalde kleur (‘een stad’) moet verwerven voordat hij op dat deel van het bord huisjes mag plaatsen. De Raad van State is diezelfde voorwaarde gaan opleggen aan vastgoedspelers die huisjes in steden willen neerzetten. Onze hoogste bestuursrechter accepteert namelijk slechts een bestemmingsplan voor een nieuwe woonwijk als de ontwikkelaar eerst alle benodigde gronden heeft aangekocht (ECLI:NL:RVS:2023:3550, tenzij de gemeente bereid is om de ontbrekende gronden desnoods te onteigenen).
Verder staat in het spelreglement van Monopoly te lezen dat er geen huisjes mogen worden gebouwd op Station Zuid, Station West, Station Noord en Station Oost. De wetgever heeft dat uitgangspunt nog niet zo lang geleden (wederom) tot de zijne gemaakt. In het nieuwe artikel 9.38 van het Besluit activiteiten leefomgeving is immers bepaald dat er in beginsel geen bouwwerken mogen worden opgericht binnen het beperkingengebied van een station of perron.
Tot slot is er ook een regel die bepaalt wat er gebeurt als een speler besluit om onbebouwde grond waar zijn pion op is gekomen niet aan te kopen. Op dat moment moet de spelleider aankondigen dat de straat wordt geveild en die veiling in goede banen leiden, zodat iedereen evenveel kans heeft om het perceel te krijgen. Die regel heeft de Hoge Raad overgenomen in het bekende Didam arrest (BR 2022/7). Daarin werd overwogen dat de overheid de selectieprocedure – wat ook een veiling kan zijn – bij de verkoop van een perceel van tevoren kenbaar moet maken zodat alle gegadigden onder gelijke omstandigheden kunnen meedingen .
Hierboven staan al drie aanwijzingen dat Monopoly relevant is voor mijn praktijk. Aangezien ik vermoed dat ik toch nog wel wat vragen krijg als ik de aanschafprijs van Monopoly als zakelijke onkosten boek, hoor ik graag in hoeverre Monopoly representatief is voor de vastgoedmarkt.
